Uwagi do ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym
3.01.2024
Pełny tekst uwag
Z dniem 1.01.2024 weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429), która z jednej strony wprowadza świadczenie pieniężne dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, wraz z kolejnym systemem „doorzekania”, z drugiej natomiast dokonuje głębokich zmian w systemie świadczeń rodzinnych.
Ustawa jest aktem nieplanowanym, nieprzemyślanym, wprowadzonym wbrew wcześniejszym zapowiedziom kompleksowych skoordynowanych reform, w tym reformy orzecznictwa, która miała uwzględniać zindywidualizowane potrzeby i umożliwić wprowadzenie usług asystenckich, mieszkaniowych, transportowych, ułatwień w zatrudnieniu oraz konsolidację różnych świadczeń.
Ustawa ta, podobnie jak znowelizowana nią ustawa o świadczeniach rodzinnych, nadal wymaga przemyślanych zmian.
Lista zaniechań i działań Rządu wymierzonych przeciwko osobom z niepełnosprawnościami i ich rodzinom
21.10.2021
Główne zaniechania i działania przeciwko osobom z niepełnosprawnościami i ich rodzinom:
- Brak realizacji wyroku TK z 21.10. 2014 r. (K 38/13) w sprawie świadczeń dla opiekunów
dorosłych osób z niepełnosprawnościami
- Brak kontynuacji rozwiązań z programu „Za życiem”
- Osłabienie Funduszu Solidarnościowego dla osób z niepełnosprawnościami poprzez objęcie nim również świadczeń dla innych grup społecznych
- Brak realizacji Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami
- Brak rozwiązań dla osób z niepełnosprawnościami w najtrudniejszej sytuacji w Krajowym Programie Odbudowy
- Odmowa przyjęcia Strategii Deinstytucjonalizacji i przedłożenie projektu Strategii Rozwoju Usług Społecznych
- Brak rozwiązań służących rozwojowi usług publicznych i zwalczaniu ubóstwa w projekcie „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego. Program na lata 2021-2027”
- Brak rozwiązań społecznych ukierunkowanych na wsparcie osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin w Polskim Ładzie
- Odmowa waloryzacji i podwyżki świadczeń rodzinnych dla osób utrzymujących się z tych świadczeń
- Brak zgody na łączenie opieki i aktywności zawodowej przez opiekunów i rodziców osób z niepełnosprawnościami korzystających ze świadczeń rodzinnych
- Brak reformy orzekania o niepełnosprawności
- Brak rozwiązań systemowych w zakresie mieszkalnictwa wspomaganego dla osób z niepełnosprawnościami
- Odmowa podniesienia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego do wysokości dodatku pielęgnacyjnego
- Brak zniesienia kryterium dochodowego w Funduszu Alimentacyjnym dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnościami
Pełny tekst
Uwagi do projektu ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym
26.09.2021
Odwoływanie się w rządowym projekcie ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym (druk sejmowy 1509) będącym elementem programu Polski Ład do pojęcia „kapitału” jest przejawem megalomanii. Cel ustawy jest znacznie węższy niż deklarowane pokrycie części wydatków związanych z opieką nad dzieckiem i sprowadza się do premii za wielodzietność. Jednak poprawa dzietności nie jest uzależniona tylko od transferów socjalnych.
Nowe świadczenie dla wąskiej grupy rodzin, bez kryterium dochodowego, narusza szereg zasad konstytucyjnych, zwłaszcza zasadę sprawiedliwości społecznej, zasadę solidarności i zasadę pomocniczości państwa. Szczególne wątpliwości w kontekście nowego świadczenia budzi brak wsparcia dla rodzin opiekujących się dziećmi z niepełnosprawnościami. Rodziny te, obarczone zwiększonym ciężarem opieki, rzadko decydują się na więcej dzieci, przez co nie korzystają ze świadczeń dla rodzin wielodzietnych. Rażący jest brak waloryzacji świadczeń dla tej grupy rodzin, mimo parokrotnie wyższego niż w innych rodzinach wskaźnika ubóstwa, a także wykluczenie możliwości łączenia świadczeń z aktywnością zawodową. Projekt kreuje niespójne i nierówne uprawnienia, zaburzając równowagę w stosunkach społecznych. Brak spójności z katalogiem innych świadczeń prowadzi do postępującego demontażu systemu świadczeń rodzinnych.
Uchwalanie ze względów wizerunkowych nowej ustawy, regulującej wycinkowo kolejne świadczenie rodzinne jest błędem legislacyjnym, narusza Zasady techniki prawodawczej i jest przykładem psucia prawa. Mnożenie nowych definicji, mimo istnienia ustawowych definicji dziecka czy rodziny stanowi utrudnienie dla obywateli, podważając ich zaufanie do państwa. Szereg wątpliwości budzi też tryb postępowania o przyznanie nowego świadczenia, nie uwzględniający skali wykluczenia cyfrowego oraz zasobów ZUS.
Dokument do pobrania: Uwagi do projektu ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym
Uwagi do projektu Strategii rozwoju usług społecznych
dr Agnieszka Dudzińska
dr hab. prof. UKSW Katarzyna Roszewska
Konsultowany dokument nie stanowi krajowych ram strategicznych polityki na rzecz włączenia społecznego i walki z ubóstwem, obejmujących środki przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki środowiskowej, nie spełnia więc warunku podstawowego, od którego zależy finansowanie przedsięwzięć ze środków UE.
Nie jest jasny status dokumentu. Nie wiadomo, co oznacza pojęcie „prekonsultacji”. Dokument nie odwołuje się do wcześniejszego o około dwa miesiące projektu, wypracowanego przez zespół, powołany w tym celu przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej. Nie do przyjęcia jest zaproponowana perspektywa czasowa (realizację pierwszego etapu zaplanowano na 20 lat). Jakość projektu Strategii jest bardzo niska. Dokument jest chaotyczny, napisany niechlujnie, z licznymi błędami utrudniającymi jego zrozumienie. Obszerna część diagnostyczna nie uzasadnia w żaden sposób zaplanowanych działań strategicznych. Nie wiadomo więc, z czego one wynikają. Bez rzeczowego uzasadnienia planowanych działań dokument mija się z celem i nie ma charakteru strategii. Rozdział dotyczący finansowania działań strategicznych nie zawiera informacji o źródłach finansowania poszczególnych działań. Zawiera konstatację, że ustalenie dla całego dokumentu planu finansowego nastąpi dopiero po przyjęciu przez Radę Ministrów Strategii.
16.07.2021
Pełny tekst uwag
Uwagi do projektu „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego Program na lata 2021-2027”
Uwagi dotyczą braku działań na rzecz włączenia społecznego i przeciwdziałania ubóstwu osób z niepełnosprawnościami.
Wychodząc z założenia, że środki FERS powinny być w 25% przeznaczone na przeciwdziałanie ubóstwu, przedłożony projekt dokonuje alokacji środków w sposób niezgodny z tym warunkiem, nie uwzględniający poziomu ubóstwa, potrzeb i liczebności grup osób najbardziej potrzebujących, w tym w szczególności nieaktywnych zawodowo osób z niepełnosprawnościami.
Uwagi do projektu „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego Program na lata 2021-2027”
Pismo do pani minister Marleny Maląg o ponowne rozważenie waloryzacji kryterium dochodowego i świadczeń rodzinnych
W związku z zamrożeniem przez rząd kryterium dochodowego i wysokości świadczeń rodzinnych w dniu 13.06.2021 skierowaliśmy do pani Marleny Maląg, minister rodziny i polityki społecznej, wniosek o ponowne rozważenie dokonania waloryzacji.
Uważamy, że kryteria dochodowe i świadczenia rodzinne powinny być zwaloryzowane szczególnie w obecnej sytuacji, kiedy mamy do czynienia ze wzrostem inflacji związanym z koniecznością nadzwyczajnych działań w czasie pandemii.
Bardzo niski poziom kryterium dochodowego wyklucza wiele rodzin z osobami z niepełnosprawnościami ze wsparcia, zaś wysokość świadczeń rodzinnych, jak specjalny zasiłek opiekuńczy – skazuje rodziny na życie w skrajnym ubóstwie, bądź jak w przypadku zasiłku pielęgnacyjnego – w żaden sposób nie spełnia zakładanego celu, jakim jest częściowe pokrycie przez osobę wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością̨ do samodzielnej egzystencji.
Pismo do pobrania
Pismo do Premiera o priorytetowe szczepienie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami
Plik do pobrania
Warszawa, 4.05.2021
dr hab. Katarzyna Roszewska, prof. UKSW
dr Agnieszka Dudzińska
Maria Libura
Centrum Badań Nad Niepełnosprawnością www.cbnn.pl
Pan
Mateusz Morawiecki
Prezes Rady Ministrów
Szanowny Panie Premierze,
Zwracamy się z prośbą o umożliwienie jak najszybszego szczepienia przeciw SAR-COV2 wszystkich dzieci z niepełnosprawnościami w grupach wiekowych, dla których dopuszczono stosowanie odpowiednich szczepionek przeciwko COVID-19, a więc o potraktowanie ich jako grupy priorytetowej, wymagającej bezzwłocznego zaszczepienia ze względu na podwyższone ryzyka. Prosimy o przyjęcie jako zasady szybkiej ścieżki dla tej grupy w przypadku decyzji EMA o pozytywnej rekomendacji rozszerzającej zakres stosowania wspomnianych preparatów.
Do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej osobom niepełnosprawnym zobowiązuje władze publiczne Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (art. 68 ust. 3).
Do priorytetowego traktowania w dostępie doświadczeń opieki zdrowotnej dzieci z niepełnosprawnościami uprawnione są ponadto na podstawie art. 47c ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.). Ustawa ta zapewnia im dostęp do świadczeń poza kolejnością (dzieci objęte rządowym programem „Za życiem”, a także ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji).
Art. 57 ust. 2 pkt 14 tej ustawy uprawnia ponadto te dzieci do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania.
Pozwalamy sobie przypomnieć, że dzieci w wieku do lat 18, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, uzyskały wskazane uprawnienia na podstawie art. 18 pkt 2 i pkt 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. poz. 1860). Program kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”, przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 roku, jest jednym ze sztandarowych dokumentów programowych rządu Prawa i Sprawiedliwości.
Z kolei pozostałe wymienione dzieci, a więc dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności łącz-nie z odpowiednimi wskazaniami oraz dzieci z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, uzyskały powyższe uprawnienia dzięki strajkowi okupacyjnemu osób z niepełno-sprawnościami i ich opiekunów w budynku Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 18.04-27.05.2018 roku. W wyniku ustaleń z protestującymi uchwalono wtedy ustawę z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1532 z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (Dz. U. poz. 932). Zarówno Pan Premier, jak i inni przedstawiciele rządu Prawa i Sprawiedliwości zapewniali wówczas o swojej solidarności i wrażliwości na szczególne potrzeby osób z niepełnosprawnościami.
Wreszcie, również w przyjętej niedawno Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 (uchwała nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r., M. P. z 2021 r. poz. 218) zdrowie jest jednym z ośmiu priorytetów.
Ogłaszając tę Strategię podczas konferencji niespełna trzy miesiące temu Pan Premier mówił:
„Cała strategia to inwestycja w dobro wspólne. Właśnie tak postrzegam pomoc dla osób z niepełnosprawnościami. Kierujemy się zasadą wspierania tych, którzy tej pomocy najbardziej potrzebują.”
Jest więc dla nas niemiłą niespodzianką, że w Narodowym Programie Szczepień nie uwzględniono konieczności priorytetowego zaszczepienia osób z niepełnosprawnościami. Niezrozumiały jest fakt, że mimo licznych naukowych dowodów, potwierdzających zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu, hospitalizacji, powikłań i zgonu wskutek zakażenia wirusem SAR-COV2 wśród osób z niepełnosprawnościami, rząd nie zmienił harmonogramu szczepień tak, by zgodnie ze zgromadzoną w pandemii wiedzą naukową osoby z niepełnosprawnościami były traktowane jako grupa priorytetowa na równi z osobami 60+.
Apelujemy o skorygowanie tego błędu poprzez uwzględnienie w programie szczepień niepełnosprawności wśród dzieci jako wskazania do priorytetowego dostępu do szczepień na najwcześniejszym możliwym etapie planowania szczepień dla nastolatków i młodszych dzieci.
Proponujemy, tak jak proponowaliśmy w przypadku osób dorosłych, by ścieżka postępowania obejmowała wizytę lekarską w celu przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności oraz zarejestrowania przez lekarza lub personel pomocniczy – w czasie tej samej wizyty – jak najwcześniejszego (na cito) terminu szczepienia w pobliżu miejsca zamieszkania dziecka.
Mając na uwadze fakt, że pan minister Michał Dworczyk, Pełnomocnik Rządu ds. Szczepień, na spotkaniu z nami w dniu 30.05.2021 dysponował nietrafnymi informacjami o liczbie dorosłych osób z niepełnosprawnościami w różnych kategoriach wieku, prosimy o uwzględnienie poniższej informacji.
Zgodnie z danymi MRiPS za IV kwartał 2020 w Polsce jest 49 609 dzieci w wieku 0-3 lat z orzeczeniem o niepełnosprawności. W grupie dzieci w wieku 4-7 lat jest to 63 817 osób, a w wieku 8-16 lat – 105 403 osoby. Natomiast liczbę osób z orzeczonym stopniem niepełno-sprawności w wieku 16-18 lat należy szacować w oparciu o dostępne dane z systemu EKSMOoN na ok. 58 tys. osób (w tym ok. 11 tys. ze stopniem znacznym i ok. 29 tys. ze stopniem umiarkowanym). Dokładniejszymi danymi orzeczniczymi dysponuje Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, nadzorujący system EKSMOoN.
Z poważaniem,
dr hab. Katarzyna Roszewska, prof. UKSW
dr Agnieszka Dudzińska
Maria Libura
Uwagi do nowelizacji ustawy o pomocy społecznej (projekt UD131 z 8.10.2020)
W dniu 5.12.2020 skierowaliśmy do pani Marleny Maląg, minister rodziny i polityki społecznej, uwagi dotyczące projektu nowelizacji ustawy o pomocy społecznej, zamieszczonego na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Poparliśmy przede wszystkim wprowadzenie możliwości objęcia usługami opiekuńczymi w trybie pilnym, co naszym zdaniem umożliwi szybkie reagowanie w sytuacjach kryzysowych.
Druga ważna zmiana, którą popieramy, to umożliwienie skierowania do tego samego domu pomocy społecznej osób pozostających w relacji rodzinnej, w tym na przykład starszego rodzica z dorosłym niepełnosprawnym dzieckiem. Dotychczas decyzja o umieszczeniu jednej lub obu takich osób w DPS wiązała się z koniecznością rozłąki. Upowszechnienie praktyki „łączenia rodzin” w sytuacji, gdy opieki wymaga więcej niż jedna osoba powinno ułatwić promowanie podobnych rozwiązań dla rodzinnych domów pomocy i mieszkań chronionych.
Dodatkowo odnieśliśmy się do pierwotnie planowanej zmiany, która wg doniesień medialnych miała zostać wycofana, a więc do wprowadzenia możliwości dofinansowywania przez samorząd ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (większą część takich ośrodków stanowią środowiskowe domy samopomocy). Wycofanie tej zmiany uważamy za błąd i liczymy na jej wprowadzenie mimo negatywnej opinii Związku Powiatów Polskich. Jest to bardzo potrzebne udrożnienie sposobu finansowania miejsc dziennego pobytu dla osób z najcięższymi niepełnosprawnościami. Nasza dodatkowa propozycja w tym zakresie dotyczy tego, by dofinansowania mogła dokonywać gmina zamieszkania osoby korzystającej z ośrodka, nawet gdy ośrodek mieści się poza jej terenem.
Zaproponowaliśmy też, by zmienić sztywne wymogi dotyczące kwalifikacji osób kierujących jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej (art. 122 ustawy). Naszym zdaniem do stażu pracy wymaganego od kierownika ośrodka wsparcia należy zaliczyć również staż pracy w warsztacie terapii zajęciowej, a nie tylko w jednostkach pomocy społecznej. Dodatkowo proponujemy, by kierownik ośrodka wsparcia mógł uzupełnić kwalifikacje o specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej w ciągu roku od podjęcia funkcji kierownika placówki. Mógłby on być wówczas zatrudniony warunkowo na rok jako „pełniący obowiązki”. Alternatywne rozwiązanie polegałoby na dodaniu w ust. 2 wyłączenia, dotyczącego osób kierujących ośrodkami wsparcia dla nie więcej niż 15 osób.
Pełny tekst uwag CBNN do projektu UD 131
Kolejna nowelizacja ustawy o Funduszu Solidarnościowym
dr Agnieszka Dudzińska 16.11.2019
dr hab. Katarzyna Roszewska
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 13 z 13.11.2019): https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?documentId=4ECBBBB5AE8F8034C12584B1005C74C5
Zgodnie z informacją na stronie
Sejmu nowelizacja ustawy dotyczy rozszerzenia zakresu zadań Solidarnościowego
Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych poprzez wprowadzenie możliwości
udzielenia wsparcia finansowego kolejnym grupom społecznym – emerytom i
rencistom. Ze środków Funduszu finansowane ma być jednorazowe roczne
świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów (tzw. trzynastka) wraz z
kosztami obsługi, a także renta socjalna i zasiłek pogrzebowy, który
przysługuje w razie śmierci osoby pobierającej rentę socjalną
Zmiana polega na tym, że przenosi się do Funduszu Solidarnościowego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydatki na renty socjalne oraz wydatki na trzynaste emerytury. Przypomnieć w tym miejscu można, że w 2019 roku obciążono już Fundusz Solidarnościowy zadaniem wypłaty stałych świadczeń uzupełniających dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tzw. 500+ dla osób niesamodzielnych). Zmianę wprowadzono wówczas przy okazji uchwalenia ustawy z 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001696/O/D20191696.pdf).
Obecny budżet Funduszu Solidarnościowego to ponad 5 mld zł. Zgodnie z projektem ustawy budżetowej na rok 2020, skierowanym przez rząd do Sejmu w dniu 30.09.2019 (załącznik nr 13, tabela 29, strony 391-392 druku sejmowego 3829, http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/A85C38D8BB768CE5C125848500366356/%24File/3829.pdf%20-%20ustawa%20i%20za%C5%82%C4%85czniki%20do%20ustawy.pdf), z wydatków Funduszu, zaplanowanych na realizację zadań ustawowych w kwocie 5 mld 141 mln zł, jedynie 10% (530 mln zł) przeznaczone jest na programy rządowe i resortowe, którym Fundusz miał pierwotnie służyć. Lwią część wydatków stanowi natomiast dodane lipcową nowelizacją zadanie, jakim jest świadczenie 500+ dla osób niesamodzielnych (4 mld 453 mln zł).
Aby sprostać tym wydatkom, w tej samej nowelizacji wprowadzono możliwość zaciągania pożyczek z budżetu państwa oraz z Funduszu Pracy. Należy pamiętać, że pierwotnie Fundusz Solidarnościowy miał być zasilany z części składek na Fundusz Pracy oraz z daniny solidarnościowej (na 2020 zaplanowano odpowiednio 2 mld 600 mln zł oraz 1 mld 150 mln zł przychodów z tych tytułów).
Po planowanej obecnie zmianie, uwzględniającej w przychodach środki z budżetu państwa na renty socjalne (w 2018 wg sprawozdania ZUS było to 3,2 mld zł) oraz dodatkową pożyczkę z Funduszu Rezerwy Demograficznej (wg projektu 9 mld zł), budżet Funduszu Solidarnościowego wzrośnie do 12,3 mld. (zob. art. 1 pkt. 7 projektu nowelizacji ustawy oraz str. 49 sprawozdania ZUS: https://bip.zus.pl/documents/493361/494101/Sprawozdanie+z+dzia%C5%82alno%C5%9Bci+ZUS+za+2018_BIP.pdf/d2070187-5743-4418-f31c-5cb1ec2b17c6 ).
Źródłem finansowania rent socjalnych będzie więc nadal budżet państwa. Trzynaste emerytury i renty będą pokryte z pożyczki zaciągniętej z Funduszu Rezerwy Demograficznej (zgodnie ze sprawozdanie ZUS w 2018 cały budżet FRD wynosił 42 mld zł, zatem na trzynastki pożyczone zostanie 21% całego budżetu Funduszu Rezerwy Demograficznej, zob. str. 43 sprawozdania z działalności ZUS: https://bip.zus.pl/documents/493361/494101/Sprawozdanie+z+dzia%C5%82alno%C5%9Bci+ZUS+za+2018_BIP.pdf/d2070187-5743-4418-f31c-5cb1ec2b17c6).
Zaciągnięta już wcześniej nieoprocentowana pożyczka z Funduszu Pracy, służąca sfinansowaniu świadczenia uzupełniającego (500+) dla osób niesamodzielnych wyniosła 4 mld zł i jest już uwzględniona w pozycji „Zobowiązania” planu finansowego Funduszu Solidarnościowego na rok 2020 załączonego do projektu ustawy budżetowej na 2020 rok.
Fundusz Solidarnościowy będzie więc przede wszystkim służył gromadzeniu środków na 500+ dla osób niesamodzielnych i na trzynastkę z pożyczek.
Zatem po stronie przychodów kwotę aż 13 mld z całego ponad blisko 17-miliardowych przychodu do Funduszu Solidarnościowego w 2020 będą stanowiły pożyczki. Budżet Funduszu będzie musiał je zwracać do Funduszu Pracy i do Funduszu Rezerwy Demograficznej (czyli do ZUS) za każdy kolejny rok, w którym je będzie zaciągał, raty będą więc się nawarstwiać.
O ile renta socjalna wprost finansowana jest z budżetu państwa i w tej kwestii zmienia się tylko źródło gromadzenia środków na ich wypłaty, o tyle nie ma gwarancji, że trzynastki lub inne świadczenia dla emerytów nie będą w przyszłości w jakiejś części zasilane również wpływami z innych źródeł. A to stawia pod znakiem zapytania możliwość realizacji pierwotnych celów utworzenia Funduszu Solidarnościowego (zob. List otwarty organizacji społecznych wyrażający zaniepokojenie wprowadzanymi zmianami, https://www.facebook.com/424199491487857/posts/554119978495807/).
Zatem z jednej strony zmiany mogą robić wrażenie porządkowania źródeł finansowania rozmaitych świadczeń o charakterze zaopatrzeniowym dla emerytów i rencistów; z drugiej – zagrażają realizacji zadań o charakterze nieobowiązkowym, nie rodzących prawa podmiotowego. Wypłata rent socjalnych i trzynastek po ich przyjęciu w formie ustawy ma bowiem charakter obowiązkowy, natomiast programy rządowe na opiekę wytchnieniową, asystencję osobistą i inne formy wsparcia nie rodzą po stronie osób niepełnosprawnych roszczenia o ich realizację, mogą być więc realizowane w różnym wymiarze, głównie zależnym od środków, którymi dysponować będzie Fundusz.
Niewątpliwie też nowe zadania będą na tyle obciążające dla Funduszu Solidarnościowego, że pod względem budżetowym i organizacyjnym zdominują jego pierwotne cele. Fundusz Solidarnościowy stanie się w praktyce funduszem świadczeń socjalnych dla emerytów i rencistów.
Analiza zaspokojenia potrzeb osób z niepełnosprawnościami w zakresie aktywności dziennej w Warszawie
Z inicjatywy Branżowej Komisji Dialogu Społecznego ds. Niepełnosprawności przy Urzędzie m. st. Warszawy została przeprowadzona analiza zaspokojenia potrzeb osób z niepełnosprawnościami w zakresie aktywności dziennej w placówkach w Warszawie.
Badanie wskazuje na bardzo zróżnicowaną ofertę w różnych dzielnicach, co świadczy o niespójności istniejących rozwiązań. Największe problemy stwarza zaspokojenie potrzeb społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną i osób najmniej samodzielnych.
Badania wskazują, że należy rozważyć potrzebę utworzenia nowych WTZ (w tym samorządowych) w dzielnicach, w których nie ma ani jednego warsztatu. Należy przy tym uwzględnić możliwe interesy istniejących placówek i ich obawy przed utratą dotychczasowych uczestników. Podobne rekomendacje dotyczą środowiskowych domów samopomocy, zwłaszcza typu B (dla osób z niepełnosprawnością intelektualną).
Warto też zintensyfikować działania na rzecz umożliwienia samorządom dofinansowywania środowiskowych domów samopomocy. Dotychczasowe działania nie przyniosły jak dotąd rezultatu.
Miasto powinno zwiększyć swój udział w prowadzeniu placówek dla osób, które nie mają szans na dostęp do placówek prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Dotyczy to zwłaszcza osób nie uczestniczących w działaniach organizacji i nie będących ich członkami.
Uzyskane wyniki powinny skłaniać samorząd do pogłębionego zbadania problemów, z jakimi mierzą się kierownicy placówek, oraz ich uwarunkowań. Miasto Warszawa powinno też pozyskać informacje o ewentualnych innych placówkach aktywności dziennej dla osób z niepełnosprawnościami, prowadzonych bez udziału środków m. st. Warszawy, w tym o placówkach dziennych działających w systemie ochrony zdrowia, a także placówkach komercyjnych lub finansowanych z środków publicznych z innych źródeł niż m. st. Warszawa.
Dodatkowe informacje mogą zostać wykorzystane w celu stworzenia spójnej, zrównoważonej terytorialnie sieci placówek aktywności dziennej dla osób z niepełnosprawnościami.
